„Każdy inny, wszyscy równi" [1].
W 1992 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło 3 grudnia Międzynarodowym Dniem Osób z Niepełnosprawnościami. Temat tego szczególnego dnia w 2023 r. brzmi: „Zjednoczeni w działaniu na rzecz ratowania i osiągania celów zrównoważonego rozwoju na rzecz osób niepełnosprawnych, z nimi i przez osoby niepełnosprawne” [2].
Wspieranie osób z niepełnosprawnością
Obecnie jak podaje WHO aż 16%, 1,3 miliarda światowej populacji doświadcza znacznej niepełnosprawności [3]. Wyróżnienie tego dnia ma promować potrzebę głębszego zrozumienia rozległości zagadnień związanych z osobami z różnorodnymi niepełnosprawnościami. Istotą promowanych działań jest zmobilizowanie jak największej ilości osób wspierających osoby z niepełnosprawnością w dążeniu do dobrego samopoczucia, godności, szacunku wynikających z pełnej świadomości otoczenia z korzyści wynikających z integracji z osobami pełnymi empatii pomimo doświadczania codziennych trudności, w pełni wartościowymi i pełnoprawnymi członkami naszego społeczeństwa.
Definicja niepełnosprawności
Współczesna definicja osób z niepełnosprawnością głosi, iż „niepełnosprawność jest pojęciem ewoluującym i że niepełnosprawność wynika z interakcji między osobami z dysfunkcjami a barierami wynikającymi z postaw ludzkich i środowiskowymi, które utrudniają tym osobom pełny i skuteczny udział w życiu społeczeństwa, na zasadzie równości z innymi osobami” [4].
Ronald L. Mace - architekt z niepełnosprawnością
Ronald L. Mace.
Żródło: https://universaldesign.org/ron-mace-interview
Do głębszego zrozumienia potrzeb osób z niepełnosprawnością przyczynił się Ronald L. Mace, architekt z niepełnosprawnością, poruszający się na wózku. Pomimo społecznych przeciwności i znacznych fizycznych barier środowiskowych dzięki swej niezwykłej determinacji ukończył studia i brał udział w opracowaniu pierwszych przepisów dotyczących środowiska zbudowanego. Dzięki jego i jego współpracowników zaangażowaniu i pełnemu zrozumieniu realnych potrzeb osób z niepełnosprawnością powstały do dzisiaj aktualne i w pełni honorowane w środowisku nie tylko projektowym zasady projektowania uniwersalnego. Zespół kierowanym przez Maca propagował rozumienie obecności osób z niepełnosprawnościami w naszym wspólnym środowisku społecznym i przestrzennym jako współuczestnictwo. Zachęcał także do projektowania uniwersalnego tworzonego bez wrażenia wyjątkowości tworzenia projektu dla jednej grupy [5].
Działania podejmowane na rzecz osób z niepełnosprawnościami na Wydziale
W związku z powyższym niezbędną praktyką stało się wdrażanie przytoczonych zasad i wymogów w projektowaniu urbanistycznym, architektonicznym i architektury wnętrz. Znajduje to odzwierciedlenie w realizacji projektów ze studentami kierunku architektura WBIŚiA w ramach przedmiotów: urbanistyki, zabudowy śródmiejskiej, projektowania budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych, w Zakładzie Urbanistyki i Architektury pod kierunkiem mgr inż. arch. Karoliny Kozłowskiej i dr inż. arch. Beaty Walickiej-Góral. Wymienione przedmioty prowadzone są przez architektów – ekspertów ds. dostępności architektonicznej z doświadczeniem w audytowaniu budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego. Ponadto wzmiankowane treści są uwzględnione w programie studiów podyplomowych z Architektury Wnętrz i Wystawiennictwa.
Linki
- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
- Rada Gospodarcza i Społeczna Organizacji Narodów Zjednoczonych
- Światowa Organizacja Zdrowia
- Dz. U. 2012 poz. 1169 Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r.
- Ekskluzywny „wywiad” ze zmarłym Ronem Mace’em